Αγαπητοί φίλοι της αστρονομίας, οδεύουμε προς το τέλος του χειμώνα και οι Αλκυονίδες νύχτες μας δίνουν την ευκαιρία να παρατηρήσουμε τον έναστρο ουρανό. Αλκυονίδες νύχτες αποκαλούμε συνεχόμενα βράδια καλοκαιρίας που εμφανίζονται κυρίως από τις 15 Ιανουαρίου μέχρι τις 15 Φεβρουαρίου. Τα συγκεκριμένα βράδια είναι ιδανικά για αστροπαρατήρηση καθώς η βροχή που προηγήθηκε καθάρισε την ατμόσφαιρα από τα αιωρούμενα σωματίδια.
Αστερισμοί και βασικά αστέρια
Η ονομασία των αστερισμών προέρχεται από την αρχαιότητα και είναι επηρεασμένοι από τη μυθολογία. Συνολικά υπάρχουν 88 διαφορετικοί αστερισμοί σε ολόκληρο τον ουράνιο θόλο (βόρειο και νότιο ουρανό). Πιο κάτω θα δούμε μερικούς αστερισμούς, με τα βασικά τους αστέρια, που κυριαρχούν αυτή τη στιγμή στο νυχτερινό ουρανό.
Μεγάλη άρκτος
Έχει το χαρακτηριστικό σχήμα «τηγανιού» και για τον μήνα Φεβρουάριο, βγαίνει στον βόρειο ουρανό με τη δύση του Ήλιου. Ωστόσο, για να τον αναγνωρίσουμε εύκολα (με τα επτά χαρακτηριστικά αστέρια), περιμένουμε μετά τις 10.00 το βράδυ όπου θα ανέλθει για τα καλά. Παρατηρούμε ότι το μεσαίο αστέρι που βρίσκεται στο «χερούλι» του «τηγανιού» είναι δυο αστέρια πολύ κοντά το ένα στο άλλο.Το Μιζάρ είναι το μεγάλο αστέρι και το Αλκόρ είναι το πιο μικρό αστέρι.
Βρίσκοντας τον πολικό αστέρα: Επεκτείνουμε τη φανταστική γραμμή που ενώνει τα δύο άστρα της βάσης του “τηγανιού” και σε απόσταση ίση με 5 φορές την απόσταση των δύο αυτών αστεριών βρίσκουμε τον Πολικό Αστέρα.
Fun fact: Ο Πολικός αστέρας είναι το μοναδικό αστέρι που βρίσκεται πάντα στην ίδια θέση στον ουράνιο θόλο και αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι βρίσκεται ακριβώς πάνω από τον άξονα περιστροφής της Γης
Ο Ταύρος και οι Πλειάδες-M45
Ο αστερισμός του Ταύρου βρίσκεται λίγο πιο πάνω από τον Ωρίωνα. Το έντονο άστρο με πορτοκαλί χρώμα στον ίδιο αστερισμό ονομάζεται Αλντεμπαράν, που εικονικά αποτελεί το μάτι του μυθικού ταύρου.
Πρόκληση για όλους τους παρατηρητές: Ακολουθώντας το γράφημα εντοπίζουμε τις Πλειάδες (ένα σμήνος από νεογέννητα άστρα) στον αστερισμό του Ταύρου. Διά γυμνού οφθαλμού θα παρατηρήσετε 6 αστέρια που εμφανίζονται πολύ κοντά μεταξύ τους.
Για όσους διαθέτουν ένα ζευγάρι κιάλια, πρόκληση αποτελεί ο εντοπισμός των Πλειάδων, καθώς η παρατήρηση μέσα από τα κιάλια θα μας δώσει την δυνατότητα να δούμε αρκετά αστέρια.
Fun fact: Πούλια είναι το όνομα με το οποίο αποκαλούσαν οι πρόγονοί μας τις Πλειάδες.
Ο Ωρίωνας και το εντυπωσιακό νεφέλωμα – Μ42
Θα τον αναγνωρίσουμε μόλις νυχτώσει στα νοτιοδυτικά. Ενώνοντας τα αστέρια του Ωρίωνα σχηματίζεται ανθρώπινη μορφή, γι’ αυτό και στην αρχαιότητα του έδωσαν το όνομα του μυθικού κυνηγού. Εντοπίζουμε τη χαρακτηριστική ζώνη του Ωρίωνα με τα τρία αστέρια. Ο λαμπρότερoς αστέρας του Ωρίωνα είναι ο Ρίγκελ (Rigel) και τον αναγνωρίζουμε από το χαρακτηριστικό του μπλε χρώμα. Ο δεύτερος σε λαμπρότητα αστέρας του Ωρίωνα είναι ο Μπετελγκέζ (Betelgeuse) με το χαρακτηριστικό κοκκινωπό χρώμα. Είναι ένας άλλος ήλιος που βρίσκεται στο τέλος της ζωής του.
Για όσους διαθέτουν τηλεσκόπιο, πρόκληση αποτελεί το νεφέλωμα του Ωρίωνα. Ακολουθώντας το γράφημα και στοχεύοντας κάτω από τη ζώνη του Ωρίωνα, μπορείτε να εντοπίσετε το εντυπωσιακό νεφέλωμα ακόμη και με ένα σχετικά μικρό τηλεσκόπιο.
Fun fact: Το νεφέλωμα του Ωρίωνα Μ-42 είναι η πλησιέστερή μας περιοχή όπου γεννιούνται νέα άστρα
Οι Πλανήτες
Εντυπωσιακό σκηνικό με τους πλανήτες Αφροδίτη, Άρη και Ερμή λίγο πριν την ανατολή του ήλιου. Για όσους φίλους έχουν πρωινό εγερτήριο, αξίζει να στρέψουν τα βλέμματά τους προς την ανατολή εντοπίζοντας την Αφροδίτη που ξεχωρίζει σε φωτεινότητα. Χαμηλότερα από την Αφροδίτη μπορεί κάποιος να εντοπίσει τους πλανήτες Άρη και Ερμή.
