Φίλες και φίλοι της Αστρονομίας σας χαιρετούμε. Μπαίνουμε και επίσημα στον τελευταίο μήνα του καλοκαιριού. Ας ετοιμαστούμε λοιπόν για φανταστικές αστρικές περιηγήσεις στις θερμές Αυγουστιάτικες νύκτες. Από την περιζήτητη βροχή μετεωριτών, γνωστή και ως Περσείδες, μέχρι τους λαμπερούς Δία και Κρόνο αλλά και την Αυγουστιάτικη εμφάνιση της Πανσελήνου.
Φαντασμαγορικές Περσείδες – Μέγιστο φαινομένου 12/8/2021
Οι Περσείδες είναι ένα φανταστικό φαινόμενο διαττόντων αστέρων, γνωστό και ως πεφταστέρια, όπου παρατηρείται κάθε χρόνο σε συγκεκριμένες αυγουστιάτικες νύκτες. Πρόκειται για μικρά εναπομείναντα κομμάτια του κομήτη Swift-Tuttle. Το συναρπαστικό κομμάτι της παρατήρησης αυτής είναι το κάψιμό τους, όταν εισέρχονται στην ατμόσφαιρα. Όσα κομμάτια είναι μεγάλα σε μέγεθος ονομάζονται μετεωρίτες και όσα είναι μικρά ονομάζονται βολίδες. Το φαινόμενο αυτό παρατηρείται το καλοκαίρι, καθώς η τροχιά της Γης βρίσκεται στην πιο κοντινή απόσταση από τα απομεινάρια του κομήτη Swift-Tuttle.
Fun fact: Η συγκεκριμένη βροχή διαττόντων αστέρων ονομάζεται Περσείδες λόγω του ότι τα μετέωρα φαίνονται να πηγάζουν μέσα από τον αστερισμό του Περσέα.
Το φαινόμενο παρατηρείται από το τέλος Ιουλίου αλλά η κορύφωση είναι στις 12 Αυγούστου, φτάνοντας ρυθμό περίπου 60-100 μετεώρων την ώρα. Οι ιδανικότερες ώρες για την παρατήρηση των Περσείδων είναι αυτές πριν την αυγή, συγκεκριμένα μετά τις 1.00 το πρωί. Η απουσία του φεγγαριού στις 12 του Αυγούστου θα κάνει το φαινόμενο πιο εύκολα παρατηρήσιμο. Για το μέγιστο επίπεδο απόλαυσης της παρατήρησης επιλέγουμε ένα σκοτεινό μέρος μακριά από την πόλη, με καλή θέα του ουρανού. Χρησιμοποιούμε μια αναπαυτική καρέκλα, ξαπλώνουμε προς τα πίσω, και έχουμε συνεχώς το βλέμμα μας προς τα πάνω. Σημαντικό είναι να προσπαθήσουμε να μην ανάψουμε καθόλου φώτα, αφού θέλουμε τα μάτια μας να προσαρμοστούν στο σκοτάδι.
Γαλαξίας της Ανδρομέδας
Ο γαλαξίας της Ανδρομέδας (Μ31) είναι σπειροειδής γαλαξίας στον αστερισμό της Ανδρομέδας. Τον θεωρούμε εξαιρετικά σημαντικό καθώς είναι το πιο απομακρυσμένο αντικείμενο που μπορούμε να παρατηρήσουμε με γυμνό οφθαλμό σε σκοτεινό ουρανό. Βρίσκεται σε απόσταση 2,5 εκατομμυρίων ετών φωτός και αποτελεί ένα από τους δύο μεγαλύτερους γαλαξίες ανάμεσα στη γειτονία των γαλαξιών μας.
Fun Fact: Ο γαλαξίας της Ανδρομέδας είναι ο πιο κοντινός σπειροειδής γαλαξίας ως προς τον δικό μας γαλαξία.
Ο Γαλαξίας της Ανδρομέδας ανατέλλει στα Βόρειο-Ανατολικά λίγο μετά τις 19:00 και δύει γύρω στις 4 το πρωί. Η καλύτερη ώρα για να τον παρατηρήσουμε είναι μετά τις 23:30, οπότε και θα βρίσκεται σε ύψος μεγαλύτερο των 30ο.
Για να στοχεύσουμε επιτυχώς τον Γαλαξία της Ανδρομέδας πρέπει πρώτα να βρούμε τον Αστερισμό της Κασσιόπειας. Ο αστερισμός της Κασσιόπειας, στα μέσα του μήνα, βρίσκεται στα βορειοανατολικά και παρομοιάζεται με το αγγλικό γράμμα “W”. Βρίσκουμε το πιο φωτεινό αστέρι που βρίσκεται στην Ανατολική και πιο ψηλή βάση του γράμματος “W” και κινούμαστε κατά μήκος της βάσης με το φωτεινό αστέρι.
Αυγουστιάτικη Πανσέληνος 22/8/2021
Στις 8 Αυγούστου θα έχουμε Νέα Σελήνη, δηλαδή θα είναι η μοναδική νύχτα του μήνα, όπου το φεγγάρι δεν θα είναι παρατηρήσιμο. Με το πέρασμα των ημερών το φεγγάρι θα φαίνεται ολοένα και φωτεινότερο, φτάνοντας στο μέγιστο, και έτσι στις 22 Αυγούστου θα έχουμε πανσέληνο. Πολλές εκδηλώσεις λαμβάνουν χώρα προς τιμή της αυγουστιάτικης πανσελήνου ενώ ένας από τους μύθους που επικρατεί είναι ότι η αυγουστιάτικη πανσέληνος είναι λαμπρότερη και μεγαλύτερη απ’ οποιαδήποτε άλλη πανσέληνο. Αυτό δεν ευσταθεί, καθώς το μέγεθος της σελήνης μεταβάλλεται στον ουρανό, ανάλογα με το που βρίσκεται στην ελλειπτική τροχιά της γύρο από την Γη.
Σκορπιός και Τοξότης στον Αυγουστιάτικο Ουρανό
Όπως και τον προηγούμενο μήνα, έτσι και σε αυτόν, ο νυχτερινός ουρανός κοσμείται από τους δύο γνωστούς αστερισμούς του καλοκαιριού, τον Τοξότη και τον Σκορπιό. Ο Τοξότης έχει χαρακτηριστικό σχήμα τσαγιέρας, με τη λαβή να βρίσκεται αριστερά και το στόμιο δεξιά. Στον αστερισμό του Σκορπιού εντοπίζουμε ένα ιδιαίτερα φωτεινό άστρο, τον Αντάρη, όπως επίσης και το άστρο με την ονομασία Shaula, που στα αραβικά σημαίνει «υψωμένη ουρά» και παριστά το κεντρί του σκορπιού σε θέση ετοιμότητας.
Fun fact: Αν η παρατήρηση μας γίνει μακριά από τα φωτά της πόλης, μεταξύ των δυο αστερισμών θα εντοπίσουμε τη ζώνη του Γαλαξία μας να εκτείνεται προς τα πάνω. Η ζώνη του Γαλαξία μας φαίνεται σαν ελαφριά νέφωση να διασχίζει τον ουρανό από το Βορρά προς το Νότο.
Οι πλανήτες
- Κρόνος: Aνατέλλει γύρω στις 19:00 (στα μέσα του μήνα) και μπορούμε να τον εντοπίσουμε κοντά στον αστερισμό του Αιγόκερου.
- Δίας: Από τα μέσα του μήνα, ανατέλλει γύρω στις 20:00 και μπορούμε να τον εντοπίσουμε κοντά στον Κρόνο.
- Αφροδίτη: Θα την παρατηρήσετε στα Δυτικά μετά την δύση του Ήλιου. Θα είναι το πρώτο φωτεινό ουράνιο σώμα που θα εμφανιστεί.