Αγαπητοί φίλοι της αστρονομίας, ελπίζουμε να είστε όλοι καλά και ο μήνας Αύγουστος να σας χαρίσει όμορφες διακοπές. Οι όμορφες αυγουστιάτικες νύχτες εκτός από στιγμές χαλάρωσης, μας δίνουν και την δυνατότητα για ευχάριστες άστρο-περιηγήσεις. Οι Περσείδες, η αυγουστιάτικη πανσέληνος καθώς και η λαμπρή εμφάνιση των πλανητών είναι μερικά γεγονότα που θα μας απασχολήσουν γι’ αυτό το μήνα.
Αστερισμοί καλοκαιριού
Σκορπιός και Τοξότης στον νότιο ουρανό
Ο Τοξότης έχει χαρακτηριστικό σχήμα τσαγιέρας με την λαβή να βρίσκεται αριστερά και το στόμιο δεξιά. Δίπλα από το τοξότη μπορούμε να εντοπίσουμε τους πλανήτες Δία και Κρόνο (Σχήμα 1). Στον αστερισμό του Σκορπιού εντοπίζουμε το ιδιαίτερα φωτεινό άστρο Αντάρης και το άστρο με το όνομα Shaula που στα αραβικά σημαίνει «υψωμένη ουρά» και παριστά το κεντρί του σκορπιού.
Fun fact: Αν η παρατήρηση μας γίνει μακριά από τα φωτά της πόλης μεταξύ των δυο αστερισμών θα εντοπίσουμε τη ζώνη του Γαλαξία μας να εκτείνετε προς τα πάνω. Η ζώνη του Γαλαξία μας φαίνεται σαν ελαφριά νέφωση να διασχίζει τον ουρανό από το Βορά προς το Νότο.
Το τρίγωνο του καλοκαιριού
Σχηματίζεται από τα φωτεινότερα αστέρια των αστερισμών Κύκνος, Λύρα και Αετός (Σχήμα 2). Αρχικά μόλις νυχτώσει, κοντά στο ζενίθ, εντοπίζουμε το αστέρι Βέγα στον αστερισμό Λύρα. Στη συνέχεια στρέφουμε το βλέμμα μας ανατολικά βρίσκοντας τα αστέρια Ντενέμπ και Αλτάιρ, τα οποία ανήκουν στον αστερισμό του Κύκνου και του Αετού αντίστοιχα. Έτσι, σχηματίζουμε το τρίγωνο του καλοκαιριού που μεσουρανεί τους θερινούς μήνες και πολύ ευκολά μας προσανατολίζει στην ουράνια σφαίρα.
Περσείδες – Μέγιστο φαινομένου 12/8/2020
Η βροχή διαττόντων αστέρων (ή βροχή πεφταστεριών) είναι ένα από τα πλέον φαντασμαγορικά αστρονομικά φαινόμενα που μπορούμε να απολαύσουμε κάθε χρόνο. Η παρατήρηση του φαινόμενου είναι εξαιρετικά απλή και δεν χρειάζεται κάποιος ιδιαίτερος εξοπλισμός. Η κορύφωση του φαινομένου παρατηρείται στις 12 του μηνός, ωστόσο οι Περσείδες είναι πρακτικά παρατηρήσιμες από τις 17 Ιουλίου έως τις 24 Αυγούστου. Οι καλύτερες ώρες για παρατήρηση του φαινομένου είναι από τις 1.00 π.μ μέχρι την αυγή, ειδικά τις νύχτες που δεν έχουμε Σελήνη.
Οι Περσείδες είναι η λαμπρότερη θερινή βροχή πεφταστεριών. Στην πραγματικότητα είναι σωματίδια σκόνης, κατάλοιπα από την τεράστια ουρά του κομήτη Swift-Τuttle, που δεν είναι μεγαλύτερα από ένα κόκκο άμμου. Τα σωματίδια αυτά, μπαίνοντας στην ατμόσφαιρα καίγονται λόγω τριβής και δίνουν αυτή την εκπληκτική λάμψη στον ουρανό. Κάθε καλοκαίρι -συγκεκριμένα στις 12 Αυγούστου- η τροχιά της Γης βρίσκεται στην πιο κοντινή απόσταση από τα απομεινάρια του κομήτη και έτσι προκαλείται αυτό το φαινόμενο.
Did you know fact: Για να δούμε τις Περσείδες επιλέγουμε ένα ξέφωτο σε σκοτεινό μέρος μακριά από την φωτορύπανση των πόλεων. Έχουμε στραμμένο το βλέμμα μας συνεχώς προς τον ουρανό (μια αναπαυτική καρεκλά σχεδόν σε οριζόντια θέση ίσως να είναι απαραίτητη). Δεν ανάβουμε φωτά και δεν κοιτάμε το κινητό μας, απλά χαλαρώνουμε και υπομονετικά απολαμβάνουμε τον νυχτερινό ουρανό.
Αυγουστιάτικη Πανσέληνος – 3/8/2020
Το ολόγιομο φεγγάρι ανατέλλει τη Δευτερά 3 Αυγούστου στις 8.00 μ.μ το και η παρατήρηση του είναι πάντα συναρπαστική, ιδιαίτερα καθώς ανατέλλει και ανεβαίνει στον ουρανό.Πολλές εκδηλώσεις λαμβάνουν χώρα προς τιμή της αυγουστιάτικης πανσελήνου ενώ ένας από τους μύθους που επικρατεί είναι ότι η αυγουστιάτικη πανσέληνος είναι λαμπρότερη και μεγαλύτερη απ’ οποιαδήποτε άλλη πανσέληνο. Αυτό δεν ευσταθεί, καθώς το μέγεθος της σελήνης μεταβάλλεται στον ουρανό, ανάλογα με το που βρίσκεται στην ελλειπτική τροχιά της γύρο από την Γη.
Fun fact: Το κοκκινωπό χρώμα του φεγγαριού κατά την ανατολή του οφείλεται στο ότι το φως από το φεγγάρι διασχίζει μεγαλύτερη απόσταση μέσα από την ατμόσφαιρα της Γης. Αποτέλεσμα αυτού μόνο το κόκκινο χρώμα να καταφέρνει να φθάσει σε μας.
Οι πλανήτες
Οι πλανήτες κάνουν «πάρτι» στο νυχτερινό ουρανό του Αυγούστου και εμείς δεν θα χάσουμε την ευκαιρία να τους εντοπίσουμε και να τους παρατηρήσουμε. Η παρατήρηση ενός πλανήτη μπορεί να γίνει είτε με ένα τηλεσκόπιο είτε δια γυμνού οφθαλμού.
Δίας: Στον ουρανό καθ΄ όλη τη διάρκεια της νύχτας, μπορούμε να τον εντοπίσουμε κοντά στον αστερισμό του Τοξότη (Σχήμα 1).
Κρόνος: Στον ουρανό καθ΄ όλη τη διάρκεια της νύχτας, μπορούμε να τον εντοπίσουμε κοντά στον αστερισμό του Τοξότη διπλά από το Δια (Σχήμα 1).
Άρης: Ανατέλλει γύρω στις 23.00 και μπορούμε να τον εντοπίσουμε στον αστερισμό του Ιχθύ. Ο Άρης ξεχωρίζει στον ουρανό με το χαρακτηριστικό κοκκινωπό χρώμα.
Αφροδίτη: Ανατέλλει γύρω στις 3.00 πρωί και μπορούμε να την εντοπίσουμε στον αστερισμό του Ταύρου. Εντυπωσιακή και πολύ λαμπερή πριν την ανατολή του Ήλιου.